Sưu tập hiện vật “Nông cụ truyền thống của cư dân phía Nam đồng bằng sông Hồng” tại Bảo tàng tỉnh Nam Định gồm 178 hiện vật. Bộ sưu tập gồm các loại nông cụ truyền thống vô cùng đa dạng và phong phú, được phân chia thành các nhóm theo chu trình sản xuất của nhà nông: Nhóm nông cụ sử dụng trong việc làm đất gieo trồng: cày, bừa, cào, cuốc, bướm, móng…; nhóm nông cụ sử dụng trong chăm bón: gầu, cào; nhóm nông cụ sử dụng trong thu hoạch, vận chuyển: liềm, hái, quang gánh, xe thồ…; nhóm nông cụ sử dụng để bảo quản, sơ chế: nong, nia, thúng, dần, sàng, cối xay thóc, cối giã gạo…
Các nông cụ chủ yếu được làm thủ công từ chất liệu tre, gỗ và kim loại. Tuy hình thức mộc mạc, giản dị nhưng những nông cụ này đã hỗ trợ tích cực trong lao động sản xuất cũng như trong cuộc sống của người dân.
Nam Định nằm ở trung tâm khu vực Nam đồng bằng sông Hồng với nền nông nghiệp lúa nước là chủ đạo. Cho nên những nông cụ đã tham gia vào chu trình sản xuất của cư dân Nam Định cũng bao hàm những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc, tiêu biểu cho cả khu vực đồng bằng sông Hồng; thể hiện một nền văn hóa bản địa, giàu truyền thống dân tộc. Tuy nhiên, đất nước đang trên đà phát triển, hội nhập, quá trình đô thị hóa đang dần làm thay đổi cấu trúc làng xã của người Việt. Các nông cụ truyền thống đã không còn và dần dần được thay thế bằng các phương tiện máy móc hiện đại. Vì vậy, sưu tập hiện vật này tại Bảo tàng tỉnh Nam Định góp phần quan trọng để tìm hiểu về phương thức sản xuất nông nghiệp truyền thống của cư dân vùng nam đồng bằng sông Hồng. Qua đó giúp cho các thế hệ hiểu hơn về cuộc sống, văn hóa của cha ông; nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc bảo vệ, giữ gìn những nét văn hóa truyền thống của quê hương, dân tộc.
Tổng hợp, biên tập
Nguyễn Thị Đông
Phòng Trưng bày, Tuyên truyền và Giáo dục
Một số hình ảnh về sưu tập hiện vật về Nông cụ truyền thống của cư dân phía Nam đồng bằng sông Hồng:
Nhóm nông cụ sử dụng trong việc làm đất gieo trồng (cày, bừa, cuốc, móng, xẻng)
Nhóm nông cụ sử dụng trong chăm bón (gầu, cào)
Nhóm nông cụ sử dụng để thu hoạch, vận chuyển (liềm, hái, quang gánh)
Nhóm nông cụ sử dụng trong việc bảo quản, sơ chế lương thực (cối xay thóc, nia, mẹt, dần, sàng, thúng)