Tượng Phật A Di Đà - Bảo vật Quốc gia 20/05/2019

Bảo vật Quốc gia là những hiện vật có giá trị đặc biệt về văn hóa, lịch sử được Nhà nước bảo vệ và bảo quản theo chế độ riêng biệt. Việc công nhận danh hiệu Bảo vật Quốc gia phải do Thủ tướng Chính phủ quyết định sau khi có ý kiến thẩm định của Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia. Qua 6 đợt công nhận từ năm 2012 đến 2017, cả nước có 142 hiện vật và nhóm hiện vật được công nhận. Trong đó, tỉnh Nam Định có 4 hiện vật và nhóm hiện vật được công nhận là: Tượng Phật thời Lý (thế kỷ XII) lưu giữ tại chùa Ngô Xá, xã Yên Lợi, Ý Yên; Thành bậc lan can thời Lý (thế kỷ XII), Mô hình kiến trúc đất nung thời Trần (thế kỷ XIII-XIV), Bộ chân đèn và lư hương gốm men thời Mạc (thế kỷ XVI) lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Nam Định.


Tượng Phật A Di Đà được thờ tại chùa Ngô Xá (tên chữ là “Phi Lai tự”), thôn Ngô Xá, xã Yên Lợi, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định. Tượng còn nguyên vẹn, cao tổng thể 200 cm. Được làm bằng đá nguyên khối, màu xám, thô ráp (đá cát), gồm hai phần: Tượng và bệ tượng.
Tượng Phật cao 92 cm, rộng 72 cm, đường kính bệ sen 76 cm; được tạc bằng đá nguyên khối, sơn thếp vàng, ngồi trong tư thế thiền định, hai đầu gối khuỳnh rộng, thế ngồi hơi dướn mình ra phía trước. 
Tượng có khuôn mặt và dáng hình nam giới, tóc xoắn ốc, giữa đỉnh đầu có một khối u nổi (nhục khấu), tai giống người thực, to nhưng không chảy. Khuôn mặt hình trái xoan, mắt nhìn xuống, sống mũi thẳng, nhân trung lớn có hai vòng tròn ở hai bên, miệng mím nhẹ, cổ cao ba ngấn. Đầu và thân tượng ghép với nhau bằng mộng (có thể tháo rời). Thân tượng thon, bụng mảnh dẹt, mặc pháp y với hai lớp áo mỏng bó xát người, xếp thành nhiều nếp. Thân tượng liền khối với cổ bệ. Cổ bệ hình tròn dẹt, 2 mặt trên dưới phẳng, xung quanh chạm nổi 2 con sư tử trong tư thế nhìn nghiêng, miệng cùng ngậm chung một viên ngọc, đuôi chụm nâng hình lá đề. Toàn bộ tượng còn nguyên vẹn.
Bệ tượng cao 108 cm, gồm 2 phần: Phần thứ nhất là đài sen dùng để đặt tượng. Đài sen hình tròn dẹt, mặt ngoài tạo 2 lớp cánh sen nổi ôm sát nhau. Lớp cánh trên to mập, cứ một cánh to xen một cánh nhỏ. Lớp dưới cánh dài nhỏ, bố trí so le với lớp trên. Trên mặt các cánh sen chạm nổi hình một đôi rồng chầu, thân hình mềm mại, đầu hướng lên trên, với các chi tiết hoa văn dày đặc được chạm đục tinh tế. Phần thứ 2 là chân bệ,  mặt hình bát giác, khối hình chóp cụt, gồm 2  bộ phận ghép với nhau. Nửa trên phần sát với cổ bệ chạm nổi một bông sen 2 lớp cánh lật úp, tiếp đến là các tầng bát giác giật tam cấp, cứ một mặt to xen một mặt nhỏ, mặt đứng chạm đôi rồng đuổi nhau, mặt nằm chạm hoa cúc dây hình sin; nửa dưới có đế bằng, thân tạo 2 tầng, chạm nổi hoa văn sóng nước.
Đây là một trong hai pho tượng Phật thời Lý bằng đá còn nguyên vẹn của Việt Nam tính đến nay, không chỉ có giá trị đặc biệt về nghệ thuật chạm khắc thời Lý mà còn là minh chứng đặc biệt để nghiên cứu về lịch sử, kiến trúc, vị thế của Bảo tháp Chương Sơn trong bối cảnh Phật giáo Việt Nam thời Lý. Đồng thời cũng là cơ sở để nghiên cứu, đối chiếu, so sánh giữa nền mỹ thuật thời Lý với các giai đoạn trước và sau đó. Với những giá trị đặc biệt quý hiếm trên, ngày 30/12/2013 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2599/QĐ-TTg công nhận Bảo vật Quốc gia cho tượng Phật chùa Ngô Xá. Tượng Phật A Di Đà cùng với Thành bậc lan can và hàng ngàn hiện vật khác bằng đá tìm thấy năm 1966-1967 tại núi Ngô Xá, khu quần thể di tích Đình - Chùa Ngô Xá là minh chứng cho một vùng địa linh, còn lưu giữ bao giá trị lịch sử văn hóa. Qua đó góp phần bổ sung thêm tư liệu và phục vụ tốt cho công tác nghiên cứu, trùng tu, tôn tạo Bảo tháp Chương Sơn thời Lý sau này./ 

Giờ tham quan

Địa chỉ

Liên kết website

Số lượng truy cập